Een natuurlijke voortuin bruist van het leven en gaat de gevolgen van de klimaatopwarming tegen. Toch schrikt het idee veel mensen af. Ze associëren het met verwilderde tuinen of met veel werk. Onterecht. Een natuurlijke voortuin aanleggen en onderhouden, is net heel eenvoudig.
"Je gazon hoef je niet vaak te maaien: beestjes hebben liever hoog gras"
lllias Debroux, projectcoördinator bij Centrum Duurzaam Groen
"De voordelen van een natuurlijke voortuin? Dat zijn er heel wat", begint Illias Debroux, projectcoördinator bij Centrum Duurzaam Groen. "De voortuin vormt een groene buffer tussen de straat en je woning, filtert fijn stof uit de lucht en brengt verkoeling op warme zomerdagen. Een natuurlijke, ontharde tuin draagt ook bij aan waterinfiltratie, wat broodnodig is voor het aanvullen van ons schaarse grondwater. Uiteraard trekt zo’n natuurlijke tuin ook meer leven aan. Vlinders en bijen vinden er nectar en nestgelegenheid. Vogels komen er graag op bezoek. Met een beetje geluk vinden ook amfibieën en kleine zoogdieren hun weg naar je voortuin. Nog een bijkomend voordeel: in een biodiverse tuin krijg je minder snel plagen. Neem nu de buxusmot: één van de redenen waarom die het zo goed doet, is omdat zoveel mensen buxus hebben staan. Een grotere diversiteit aan planten zorgt voor minder plagen. Want een ecologische tuin trekt natuurlijke vijanden van plaagsoorten zoals bladluizen aan. In een natuurlijke voortuin heb je bijvoorbeeld meer vogels die buxusmotten als een lekker snoepje zien."
Doe-het-zelf
"Een natuurlijke voortuin aanleggen, is niet altijd en overal eenvoudig, afhankelijk van de wensen van de klant", zegt Illias . "Met enkele kleine ingrepen maak je je voortuin al snel een stuk ecologischer. Zo trek je door een insectenhotel te plaatsen meer bijen aan, wat goed is voor de biodiversiteit. Wil je verder gaan? Vermijd dan in de eerste plaats verharding en worteldoek. Zo tast je het bodemleven niet aan en laat je infiltratie van regenwater toe. Bestrijdingsmiddelen zoals pesticiden horen uiteraard niet thuis in een natuurlijke tuin. Kies zo veel mogelijk voor inheemse planten, aangepast aan de bodem in jouw tuin. Denk in lagen: een bodembedekker, vaste planten, struiken en indien mogelijk een boom. Kies daarbij liever voor één boom die je ten volle kan laten groeien, dan voor vijf bomen die onvoldoende plaats hebben. Een soort die in je tuin past, gaat op lange termijn ook beter in je tuin gedijen. Verder kan je volop experimenteren door bijvoorbeeld een bloemenweide aan te leggen of een snoephaag met bessenstruiken te planten. Idealiter staat er het jaar rond iets in bloei. Kruide n en gras mag je laten groeien, dat hebben insecten graag.’ Je hoort het: qua onderhoud valt het best mee. Illias: ‘Een ecologische tuin vergt vaak minder werk. Een bloemenweide moet je maar één of twee keer per jaar maaien. Groenblijvende bodembedekkers tussen je heesters maken dat je minder moet wieden. Als je bijvoorbeeld kiezels met een worteldoek legt, moet je nog steeds onkruid uittrekken."
Strak
"Een voortuin is het visitekaartje van je woning. De meeste mensen willen geen slechte indruk geven met een verwilderde tuin. Maar een natuurlijke voortuin hoeft niet rommelig te zijn", vertelt Illias. "Een natuurlijke tuin kan ook strak zijn. Je kan bijvoorbeeld kiezen voor rechte lijnen en vakken. Door een paadje te maaien, zien je buren dan weer dat het gras op andere plekken bewust hoog staat. Zolang het duidelijk is dat je de tuin niet zomaar verwaarloost, zullen ze het wel begrijpen."
Tuinman Google
Met de tips van Illias kun je aan de slag in je eigen voortuin.
Wil je jezelf verder verdiepen in natuurlijk tuinieren? Organisaties zoals Velt en Centrum Duurzaam Groen geven regelmatig workshops. Illias: "In de AMBER-workshops gaan we in op specifieke onderwerpen zoals het bouwen van stapelmuurtjes, de aanleg van een bloemrijk grasland, composteren, wilgen knotten, vlechten met wilgentenen en thuiskringlopen. Daarbij hergebruik je zoveel mogelijk groenafval in je tuin. Veel van die workshops gaan door in de AMBER-tuin in Kiewit, de place to be voor wie ecologisch wil tuinieren in Limburg. De tuin is vrij te bezoeken. Je doet er ongetwijfeld heel wat ideeën op! Andere aanraders zijn het Heempark in Genk en Natuurtuinen Jekerdal in Maastricht."
Ook online kan je heel wat informatie vinden, al is die niet altijd betrouwbaar. "Net zoals je het advies van Dokter Google met een grote korrel zout moet nemen, benader je ook Tuinman Google best kritisch. Kies voor websites van organisaties met kennis van zaken, of win advies in bij een specialist. Op de website van Velt vind je heel wat praktische tips en tricks. Je kan er ook zien welke planten en bomen het meest geschikt zijn voor jouw tuin via de plantenzoeker. Een lijst van inheemse bomen en struiken vind je op de website van de provincie of in de Plant van hier-gids."
