Plaatsen
- Kortessem
- Zammelen
In het natuurreservaat van Zammelen , bij Vliermaal (Kortessem), zijn we getuige van een actueel geologisch proces: de vorming van kalktuf of travertijn. Het kalkrijke water dat hier langs de rand van de Mombeekvallei uit verschillende kwellen opborrelt, heeft niet alleen aanleiding gegeven tot het ontstaan van kwelmoerassen maar ook de plaatselijke vorming van relatief uitgestrekte poreuze kalkkorsten. De oorsprong van het hoge kalkgehalte van het water moet gezocht worden in de kalkrijke geologische formaties die hier dagzomen of op geringe diepte onder de leem voorkomen. Fossiele kalkafzettingen uit het Holoceen komen frequent voor in Belgiƫ, maar actieve precipitaties van kalktuf zijn eerder zeldzaam en vooral beperkt tot de Condrozstreek en Lotharingen. De kalktuf van Zammelen behoort tot de weinige nu nog actieve afzettingen in Vlaanderen. Kleinere, zeer plaatselijke actieve carbonaatafzettingen komen ook nog voor langs uitsijpelingen in diepe weginsnijdingen bij Borgloon. Kalktuf duikt ook regelmatig op als bouwsteen in oude monumenten van Zuid-Limburg. Naast algemene informatie over ontstaanswijzen van kalktuf, wil dit artikel vooral dieper ingaan op de geologische en biologische kenmerken van de recente kalktuf van Zammelen. Tenslotte wordt een vergelijking gemaakt met de fossiele kalktuf uit de oude monumenten van Haspengouw.