Local and regional process in a zooplankton metacommunity

Karl Cottenie

Proefschrift voorgedragen tot behalen van de graad van Doctor in de Wetenschappen, 2002

Katholieke Universiteit Leuven. Faculteit Wetenschappen, Departement Biologie

In de vijvers van De Maten (Genk) werden 2 tegenstrijdige processen in op de lokale structuur van de zoöplankton gemeenschappen. Enerzijds leiden verschillende omgevingsfactoren in de vijvers tot verschillen. Anderzijds proberen hoge dispersiesnelheden de gemeenschappen te homogeniseren. Via observatie en experimenten kon worden aangetoond dat beide processen een invloed uitoefenen op structuur, diversiteit en dynamiek. Lokale omgevingsvariabelen in combinatie met alternatieve evenwichten in ondiepe meren, zoals vispredatie en macrofyten, deden snel een gemengde gemeenschap uiteenlopen tot 4 prototypegemeenschappen: de combinatie van pelagische of vegetatiesoorten met predatiegevoelige of kleinere soorten. In observationele gegevens werden die prototypen gemeenschappen ook gerelateerd met vispredatie, helderheid, chlorophylla en macrofyten. Deze factoren verklaren ongeveer 40 % van de variatie in zoöplankton gemeenschapsstructuren. Er werd ook vastgesteld dat vispredatie in afwezigheid van macrofyten de diversiteitgevoeligheid deed dalen. Naast deze lokale processen werden eveneens regionale processen gevonden. Zo hebben onderling verbonden vijvers een meer gelijkende gemeenschapsstructuur en een grotere diversiteit dan niet verbonden vijvers. Deze specifieke ruimtelijke structuur van de vijvers verklaart ongeveer 15% van de variatie in de zoöplankton gemeenschapsstructuur. (Nina Van Dyck)